ads

ZARFLAR KONU ANLATIMI,ZARFLAR DERS NOTLARI, ZARFLAR ÇEŞİTLERİ,ZARFLAR TÜRLERİ, ZARF NEDİR TÜRKÇE, ZARFLAR KONU ANLATIMI PDF, 10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

BELİRTEÇ (ZARF)
Eylem, eylemsi, sıfat ve görevce kendisine benzeyen sözcükleri durum, zaman, yer-yön, azlık-çokluk, soru gibi yönlerden etkileyen sözcüklerdir.

DİKKAT:  DEĞERLİ ZİYARETÇİLERİMİZZ.. her zamanki uyarımızı yapalım.. bir konuyu iyi şekilde öğrenmenin ilk kuralı konu ile alakalı harita, tablo, kavram haritası varsa bunu ezberlemektir...
tabloyu paylaşıyoruz...


Sıfatları anlatırken adları niteleyen ve belirten sözcükler olduğunu belirtmiştik. Sıfatla zarf arasındaki temel fark, etkiledikleri sözcüklerin türlerinin farklı olmasıdır. Zarflar, çoğunlukla eylemi ve eylemsi türündeki sözcükleri etkiler.

 Yemyeşil bir tabiat herkese huzur verir.
    Yemyeşil:  Sıfat , bir:  Sıfat  tabiat: Ad
 Tabiat, yemyeşil görünüyordu.
      yemyeşil:  Zarf    görünüyordu: Eylem

Yukarıda da görüldüğü gibi "yemyeşil" sözcüğü birinci cümlede bir adı nitelediği için sıfattır. İkinci cümlede bir eylemin nasıl olduğunu belirttiği için zarftır.

 Onları sık sık görmeniz gerekiyor.
sık sık : Zarf ,, görmeniz: Eylemsi

 Çok güzel bir ev almışlar.
 Çok iyi konuşuyor.
 Her şeyi sakince anlattı.

ÖSYM BU NOTU SORMUŞTU *******NOT : Soracak soru bulamadığımız sözcükler ünlem ya da bağlaç değilse zarftır. –se, –sa ile biten sözcükler de zarf görevi üstlenir.*******

 Gidersen yıkılır bu kent.
Zarf

SORU:
I. Bu konuda mutlaka onunla görüşeceğim.
II. Neden sözlerin yüreğime hançer gibi saplanıyor?
III. Birkaç gün sonra anlarsın sen de söylemek istediklerimi.
IV. Çok para gerekiyor buraya güzel bir iş yeri açmak için.
V. Yavaşça dokunacaksınız sevdiğinizin yüreğine.
Numaralanmış cümlelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kesinlik zarfı B) Durum zarfı C) Soru zarfı D) Miktar zarfı E) Zaman zarfı
ÇÖZÜM:
I. cümlede kullanılan mutlaka sözcüğü kesinlik zarfını, II. cümlede kullanılan neden sözcüğü niçin anlamında kullanıldığı için soru zarfını, III. cümlede kullanılan birkaç gün sonra söz öbeği zaman zarfını, V. cümlede kullanılan yavaşça sözcüğü durum zarfını örnekler. IV. cümledeki çok sözcüğü ismin önünde kullanıldığı için belgisiz sıfatı örnekler.
Yanıt D

ANLAM YÖNÜNDEN ZARFLAR
1. Durum (Hâl ) Zarfları :
Eylem ve eylemsilerin anlamlarını durum yönünden etkileyen sözcüklerdir.
 Güzel görünüyor.
 Ne de tatlı konuşuyorlar.
Durum zarfları, cümle içinde eyleme ya da eylem➪ ➪siye sorulan "nasıl" sorusunun cevabıdır. Bu soru ada sorulursa yanıt sıfat olur.
 Güzel konuşmayı bilir
zarf (nasıl sorusunu eylemsiye sorduk)
 Güzel konuştu.
zarf (nasıl sorusunu eyleme sorduk)
 Güzel bir yüzü vardı.
sıfat (nasıl sorusunu ada sorduk)
Bize sorulan sorulardan bir kısmı, sıfat-zarf ay➪ ➪rımını ister, bu ayrımı yukarıda gösterdiğimiz biçimde rahatlıkla yapabiliriz.

******NOT: Kesinlik, olasılık, tekrar anlamı taşıyan sözcükler de durum zarfı içinde değerlendirilir.*******
 Onu mutlaka orada görmeliyim.
 Biz kesinlikle onunla bu konuyu tartışmayacağız.
 Belki birgün gelirim yanına tek tanem!
 Sanırım bu olayın sorumluları bulunamayacak.
 Sizinle yine görüşmek istiyorum.


2. Zaman Zarfları
Eylem ya da eylemsinin anlamını zaman yönünden tamamlar.
Ne zaman➪ ➪ sorusuna cevap veren zarflardır.
 Sabahları kahvaltımı erken yaparım.
 Bugün bizim daha çok çalışmamız lazım.
 Yarın bu çalışmaları bitirmemiz gerekiyor.
 Şimdi bu konuya dikkat edin.
 Dün bizimle gelmeliydin.
 Hemen buraya geldi.
 Daha bu konuya başlamadık.
 Henüz konuyu bitiremedik.
 Hâlâ bu çalışmalarla mı uğraşıyorsunuz.
 Biraz önce yola koyuldular.
 Sonra oraya da gideceğiz.

*****Zaman bildiren sözcükler, bazen başka görevde ➪ ➪de kullanılabilirler:*****
 Ah ben ölürsem akşamüstü ölürüm.
Zarf (zarf tümleci)
 Benim ölümüm akşamüstüdür.
Ad (yüklem)
 Akşam, günün en güzel vaktidir benim için.
Ad (özne)
Bu cümlede kullanılan akşam sözcüğü "günün en güzel vakti olan ne?" sorusuna cevap verdiği için zarf değil addır.
 Akşam biz de size geleceğiz.
Zarf
Bu cümlede kullanılan akşam sözcüğü ise gelme işinin ne zaman yapılacağını bildirdiği için zarf görevi üstlenmiştir.


3. Miktar (Azlık -Çokluk ) (Ölçü ) Zarfları
Eylem, eylemsi, sıfat ve zarfları nicelik bakımından etkileyen, sorulacak "ne kadar" sorusuna cevap veren zarflardır.

 Çok oturduk, eve geç kalacağız.
M.zarfı Fiil
 Çok konuşup insanların başlarını şişirme.
M.zarfı Fiilimsi
 Çok hızlı bir araçla geldik buraya.
M.zarfı Sıfat Ad
 Çokdürüst davrandı bize.
M.zarfı D. zarfı Fiil

***********Aşağıdaki cümlede "➪ ➪çok" ismi belirttiği için belgisiz sıfatttır.
 Çok para gerekmiyor bu iş için.
B.siz sıfat

 Oldukça iyi görünüyor bu akşam.
Oldukça:M.zarfı
 iyi:D.zarfı

 Bayağı güzel konuştu törende.
Bayağı:M.zarfı
 güzel : D.zarfı

Miktar zarfları eşitlik, üstünlük, en üstünlük ve aşırılık zarfı olarak dörde ayrılır.

a) Eşitlik zarfları
Eyleme, eylemsiye eşitlik anlamı katan sözcüklerdir. Kadar, gibi edatıyla sağlanır.
 Cennet kadar güzel vatanım var.
Bu cümlede cennet isim soylu sözcüğü kadar edatıyla söz öbeği oluşturmuş ve niteleme sıfatı olan güzel sözcüğüne sorulacak ne kadar sorusuna cevap vererek eşitlik zarfı olmuştu
.
******Eşitlik bildiren sözcükler bir adın anlamını etkile➪ ➪diklerinde sıfat olur:
 Bu kadar para yeter mi?
Bu cümlede -kadar- ismi belirttiği için belgisiz sıfat olmuştur.


b) Üstünlük zarfı
Aynı türden varlık ve kavramların üstünlüğünü bildiren "daha" sözcüğüdür.
 Daha büyük işlere girişmelisin.
Ölçü zarfı Sıfat
Daha sözcüğü bu cümlede büyük niteleme sıfatını derecelendirdiği için üstünlük zarfı olarak görev alır.

"Daha" sözcüğü zaman anlamı verecek şekilde de kullanılabilir.
Daha gelmedi arkadaşınız buraya.   Burada daha Zaman zarfı
Bu cümlede daha sözcüğü henüz anlamında kullanıldığı için zaman zarfı görevi üstlenmiştir.


c) En üstünlük zarfı
En üstünlük anlamı veren zarf "en" sözcüğüdür.
 En büyük insan...
Burada büyük sözcüğü niteleme sıfatıdır. "En" sözcüğü büyüklüğün derecesini belirttiği için en üstünlük zarfıdır.

 En güzel sunucu benim dedi yapılan röportajda.
Bu cümlede güzel sözcüğü niteleme sıfatıdır. "En" sözcüğü güzelliğin derecesini belirttiği için en üstünlük zarfıdır.

d) Aşırılık Zarfları
Eylemi, eylemsiyi, sıfatı, zarfı aşırılık yönüyle belirten sözcüklerdir.
 Daha çok çalışalım.
 Pek güzel konuştun.
 Oldukça nitelikli davrandın dün akşam.
 Bayağı hızlı yürüyorsun.

SORU:Aşağıdaki cümlelerin hangisinde miktar zarfı kullanılmamıştır?
A) Pantolonuna daha uygun bir gömlek seçmeliydin bence.
B) Biz, oldukça üstüne titriyoruz çocuğunuzun.
C) Çok çalıştığı için erkenden uyudu.
D) Yaylanın en güzel çiçeklerini topladım sana.
E) Onlar daha bitirememiş verdiğimiz işleri.
ÇÖZÜM:
A seçeneğinde daha sözcüğü bir sıfatı dercelendirdiği için, B seçeneğinde oldukça sözcüğü fiili derecelendirdiği için, C seçeneğinde çok sözcüğü fiilimsiyi derecelendirdiği için, D seçeneğinde en sözcüğü güzeli derecelendirdiği için miktar zarfını örnekler. E seçeneğinde kullanılan daha sözcüğü henüz anlamında kullanıldığı için zaman zarfını örnekler.
Yanıt E

4. Yer -yön Zarfı
Eylemi, eylemsiyi yer-yön anlamıyla belirten sözcüklerdir.
NOT: Yer-yön bildiren sözcük yalın kullanımda, bir ey-lemden önce ise zarf, bir isimden önce ise sıfat, çekim eklerinden birini aldıysa isim olur.

 O, biraz önce söylene söylene aşağı indi.

 O, biraz önce söylene söylene aşağıya indi.
DİKKAATTTT :  aşağıya:İsim

 O, biraz önce söylene söylene aşağı kata indi.
DİKKAATTTT  aşağı: Sıfat

NOT: Yer-yön bildiren sözcükler bir eylemden önce kullanıldıklarında zarf görevi üstlenir.
Biraz ileri git, bir türlü yerleşemiyorum buraya.
Beni hemen aşağı indir.
Şimdi içeri girelim, konunun ayrıntıları görüşelim.
Biraz sonra dışarı çıkalım seninle.
******Yer–yön sözcükleri adların önüne geldiğinde ➪ ➪sıfat olur.********
 Aşağı dairede oturuyorlar.
 Sağ tarafta biri var.
******Yer–yön bildiren sözcükler herhangi bir durum eki ➪ ➪aldığında yer–yön zarfı olmaktan çıkar, isim olur.***********
 Biraz yukarıya çık, çocuklar seni soruyor.
 Biz, bunları dışarıya çıkaracağız birazdan.
 Aşağıyı ben temizleyeceğim.
BUNLAR İSİM-- ZARF DEĞİL !!!!

SORU:
I. Siz bir an önce yukarı çıkın.
II. Çocuklar verdiğim işleri bitirdikten sonra aşağı inecekler.
III. Beri taraf biraz daha sakin.
IV. İçeri kısım Doğu Anadolu'dan gelen personele ayrılmış.
V. Siz, öğretmenden izin almadan dışarıya çıkmayın.
Numaralanmış cümlelerdeki yer-yön bildiren sözcükler türlerine göre ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
ÇÖZÜM:
I. ve II. cümledeki yukarı ve aşağı sözcükleri yalın kullanılıp eylemden önce geldikleri için yer-yön zarfını, III. ve IV. cümledeki beri ve içeri sözcükleri yalın kullanılıp isimden önce geldikleri için sıfatı örnekler. V. cümledeki dışarıya sözcüğü hal eki aldığı için isimleşmiştir.
Yanıt E


5. Soru Zarfları
Eylemi, eylemsiyi, sıfatı ve zarfı soru yoluyla belirten sözcüklerdir.
Niçin, ne zaman, ne kadar, nasıl...
 Derslere nasıl çalışıyorsunuz?
 Neden bugün işe geciktiniz?
 Ne zaman bitecek bu çektiğimiz dertler?
Bazen bu soru sözcükleri birbiriyle karıştırılabilir. Böyle bir karışıklığı önlemeniz için soru sözcüğünün ne türden olduğunu bulurken vereceğimiz cevaba göre hareket etmeliyiz.

 Nasıl bir ev istiyorsunuz?
(Güzel) SIFAT
 Eve nasıl varacağız?
(Yürüyerek) ZARF

SORU:
I. Bugünlerde siz ne okuyorsunuz?
II. Kaç kişi bu konuda bizi destekleyecek?
III. Hangisi divan edebiyatının inceliklerini anlatacak?
IV. Ne zaman yanımıza gelir yöneticiniz?
V. Niçin bu konuda bizi desteklemiyorsunuz?
Numaralanmış cümlelerdeki soru anlamı taşıyan sözcükler türlerine göre ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
ÇÖZÜM:
I. ve III. cümlelerde kullanılan ne ve hangisi sözcükleri ismin yerine geçtiği için soru zamirini, IV. ve V. cümledeki niçin ve ne zaman sözcükleri eylemi etkiledikleri için soru zarfını örnekler. II. cümlede kullanılan kaç sözcüğü ise ismi belirttiği için soru sıfatını örnekler.
Yanıt B

DEVAMI ( YAPILARINA GÖRE ZARFLAR) İÇİN TIKLAYINIZZZ.


Post a Comment

Daha yeni Daha eski

Subscribe Us

INNER POST ADS