ads


EFSANE NEDİR,EFSANE KONU ANLATIMI,EFSANE DERS NOTLARI, EFSANE, EFFSANELER KONU ANLATIMI, MASAL EFSANE DESTAN KARŞILAŞTIRMASI,

EFSANE

Sözlü edebiyat geleneğinin bir türü olan efsane gerçek veya hayali şahıs, olay, yer hakkında gerçek

olduğuna inanılarak anlatılan hikâye demektir. Efsaneler dilden dile anlatılagelmiş, çok eski anlatılar

olup ortak (anonim) halk edebiyatı ürünleridir. Efsanelerin konuları bir kişiye, bir olaya veya bir yere

dayandırılır. Efsanelerde anlatılanların, bir ölçüde de olsa, inandırıcılık özelliği vardır. Efsaneler genel

olarak bir veya birkaç motif içeren kısa bir anlatım türüdür.




Efsanelerde tabiatüstü aşkın güç veya güçlerin ortaya çıktığı gizli ve esrarengiz bir âlem vardır. Bu âlemin sırlarına hiçbir zaman tam olarak erişilemez. Gerçeklik unsurunun yanında

olağanüstülük ve inanç unsuru mutlaka bulunur.


            Efsaneyle, halkın hayal gücüyle yarattığı “ideal insan tipi” nesilden nesle anlatılır.

Efsane ile masallar arasında benzerlikler vardır. İki türde de olağanüstü olaylar işlenir.

Yalnız efsane daha inandırıcıdır. Efsanelerde önceleri doğaüstü olayları açıklama amacı vardır.

Sonraları ise ideal insan tipini betimlemesi söz konusudur. Masallarda eğiticilik amacı vardı.

ders vermek esastır, herhangi bir doğa olayını yorumlamak gibi bir amaç güdülmez. Efsaneleri

toplumların inançları, düşünce yapıları, yaşadıkları çevre, hayat şartları ortaya çıkarır. Masallarda

ise bu ölçüde bir yerellik yoktur. Masallar evrensel mesajlar içerir. Masallar çoğunlukla mutlu

sonla biterken, efsaneler ise genellikle kötü bir sonla biter. Masallarda kullanılan kalıplaşmış ifadeler

(tekerlemeler vs.) efsanelerde kullanılmaz.


                  Efsanelerde kahramanlar olağanüstü güçlere sahip olmalarına karşın tanrı veya yarı tanrı değildir.Efsaneler bu özellikleriyle kahramanları genellikle tanrı ve yarı tanrı olan mitlerden ayrılırlar. Efsaneler kendi başına bağımsız bir tür olmakla birlikte pek çok diğer sözlü edebiyat türü gibi bazen mitler, epik destanlar başta olmak üzere diğer anlatıların içinde de yer alabilirler.

Efsanelerle halk hikâyelerinin büyük bir benzerliği yoktur. Yalnız, zamanla bazı halk hikâyeleri efsaneleşmiştir.İçindeki manzum kısımlar unutularak sadece olay mensur şekilde anlatılır hâle gelir.

                     Destanlar millî bir vasıf taşırken efsaneler millî nitelik taşımaz. Yani aynı destana başka bir toplumda rastlanmaz ancak aynı efsaneye başka toplumda rastlanabilir. Destanlar efsaneye göre daha uzun bir oluşum süreci geçirirler. Destanlarda genelde epik yani kahramanlık unsurları ağır basarken efsanelerde durum böyle değildir. Destanlar yaşanmış tarihî olaylarla sıkı sıkıya bağlıdır. Efsaneler genel anlamda tarihle ilişki içinde değildir. Efsaneler genellikle o yöreye veya o bölgeye aitken destanlar milletin geneline hitap eder. Her iki yazı türünde de öyküleyici anlatım kullanılır. Her iki yazı türü de belli bir plan dahilinde oluşmuştur.

              Günümüzde efsaneler şiir, müzik, resim, heykel, bale, opera, sinema, tiyatro gibi çağdaş sanatlar için zengin bir kaynak oluşturur. Efsaneler, toplumların hayatlarında insanları iyiye güzele yönlendiren, zaman zaman kıssadan hisse çıkarmak yoluyla halka yararlı mesajlar veren, geleneksel değerleri koruyan yapıcı, yönlendirici işlevleri olması nedeniyle önemli bir türdür.




Post a Comment

Daha yeni Daha eski

Subscribe Us

INNER POST ADS