10.SINIF 1.DÖNEM 2.YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI TEST TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

10.SINIF EDEBİYAT 1.DÖNEM 2.YAZILI SORULARI,


10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1.DÖNEM 2.YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI TEST, 10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1.DÖNEM 2.YAZILI, YAZILI SORULARI,

1.     (I)Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk hikâyeler, Tanzimat Dönemi’nde karşımıza çıkar. (II) Tanzimat’tan önce de edebiyatımızda hikâye çağrışımı yapan türlere rastlanır. (III) Halk hikâyeleri bu türlerin başında gelir. (IV) Yine mesneviler hikâye ihtiyacını karşılayan ürünler arasında sayılabilir. (V) Düzyazıyla kaleme alınması ve yazarının belli olması yönüyle Dede Korkut Hikâyeleri modern hikâyenin öncüsü kabul edilebilir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.               B) II.       C) III.      D) IV.      E) V.

2.     Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyelerinin özelliklerinden değildir?

A) Aşk, sevgi ve kahramanlık gibi konular işlenir.

B) Ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini yansıtır.

C) Olaylar halkın anlayacağı, sade bir dille anlatılır.

D) Âşıklar, olayları saz çalıp taklitler yaparak anlatırlar.

E) Kişiler ve olaylar gerçek dışıdır; olağanüstülükler oldukça fazladır.

3.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi "-miş'li geçmiş zamanın hikâyesi"yle çekimlenmiştir?

a) Bu hali, müthiş bir biçimde komşularının sinirine dokunurmuş.

b)Balık tutmak için böyle bir akşamı aylardır bekliyormuş.

c) Birkaç kilo da şöyle yüzer gramlık mercan yakalamıştı.

d)Bir arka sokakta küçük bir kahvehane işletiyormuş.

e) Eski gazeteleri okuma merakı, o günlerden geliyordu.

4.          Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde gereklilik anlamı vardır?

A) Bu şiiri de diğer şiirlerle beraber ezberlemiştim.

B) Şiir ezberlemeye ona bakarak imrenmiş olmalıyım.

C) Çeşit çeşit romanları gizlice okuduğumu hatırlıyorum.

D) Bunlar o yıllarda en çok tekrar edilen cümlelerdi.

 E) Ben yine kendi önemli sorunlarıma döneyim.

5.     Ek-eylem, eylem soylu sözcüklere eklendiğinde eylemleri birleşik zamanlı yapar. 

Aşağıdaki dizelerin hangisi bu kurala örnek bir kullanım değildir?

A) Eski bir saat tıkır tıkır işliyordu evde

B) Belleğinde, yaşadıklarından hiçbiri kalmamıştı.

C) Tanıyamıyordu artık eski arkadaşlarını bile

D) Yıldızlar için de böyleydi, güneşler için de

E) Bir gün de oymalı tavandaki süsleri görecekti.

6.     Kurallı birleşik fiillerden yeterlilik fiili (-ebilmek) olumsuz yapıldığında" bilmek" sözcüğü düşer, sadece "-e/-a" kalır.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yeterlilik fiilinin olumsuzuyla çekimlenmiştir?

A)   Sen mutluluğun resmini yapabilir misin?

B)   Hafta sonu bizimle gelmiyormuş.

C)   Anlattıklarını babama söyleyemem.

D)   İstediğin gibi gezebilirsin.

E)   Bu saatten sonra kimseyi dinlemem. 

7.I.   Görünen köyün uzağı olmaz.

II.  Balta değmedik ağaç olmaz.

III. Aş taşınca kepçeye paha olmaz.

IV. Emek olmadan yemek olmaz.

V.  Altın yere düşmekle pul olmaz.

Numaralanmış atasözlerinin hangilerinde zarf-fiil kullanılmıştır?

A)I ve II.    B)I ve III.    C)II ve III.      D)III ve IV.           E)IV ve V.

8. Bu dünyanın, suyun, toprağın ve havanın belli ölçülerde

    I                                                               II

    kendi kendini temizleyecek ekosistem düzeniyle kurulduğu bir gerçek. İnsanların doğayı tahribe başlamasından önce her şey normal işliyordu. Ancak bilinçsiz insan, bilinçsizce

              III                                 IV                    V

   oturduğu evi yok etmeye başladığı andan itibaren doğanın dengesi de bozulmaya başladı.

Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangileri zarf türünde kullanılmıştır?

A)I ve II.     B)I ve III.      C)II ve III.      D)III ve IV.    E)III ve V

9. Alp Er Tunga öldi mü   
Issız ajun kaldı mı
Ödlek öcün aldı mı
İmdi yürek yırtılır 
Yukarıdaki dörtlük, sözlü dönem ürünlerinin hangisinden alınmış olabilir?

A) Sagu     B) Sav     C) Semai   D) Koşuk   E) Koşma

10.            Kar buz kamug erüşdi               (Kar bütün eridi
         Taglar suvı akışdı                      Dağların suyu aktı
         Kökşin bulut örüşdi                  Mavi bulut belirdi
         Kayguk bolup öğrişür               Kayık gibi sallanır)

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 7′li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Kafiye şeması “aaab” şeklindedir.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Bir sagudan alınmıştır.
E) Yabancı kelimelerden uzak, arı bir Türkçe vardır.

11.  Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'in kabulünden sonra yazılan ilk Türkçe eserlerden değildir?

A) Divan-ı Lugati't – Türk                   B) Mantıku't Tayr

C) Kutadgu Bilig                                  D) Divan-ı Hikmet

E) Atabet'ül Hakayık

12.            I. Geçiş Dönemi eserleri İslamiyetin kabulünden sonra kaleme alınmıştır.

II. Hoca Ahmed Yesevi eserinde din dışı konuları ele almıştır.

III. Atabetü'l-Hakayık, “hakikatlerin eşiği” anlamına gelmektedir.

IV. Kutadgu Bilig, Kün Togdı, Ay Toldı, Ögdülmiş ve Odgurmış adında dört kahramanın karşılıklı konuşmalarından olşan alegorik bir eserdir.

V. Divan-ı Hikmet, dini-tasavvufi Türk ahlak edebiyatının ilk eseridir.

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.      B) II.       C) III.       D) IV.         E) V.

13.            Eserde Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğu anlatılmıştır. Türkçe sözcüklerin kaynakları, destan örnekleri, şiir örnekleri, deyimler, atasözleri, koşuk, sagu örnekleri eserde yer almıştır. Devrin dili, coğrafyası ve sosyolojisi hakkında bilgi verir.

Yukarıdaki parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru bir şekilde verilmiştir?

A) Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacip      

B) Kutadgu Bilig – Kaşgarlı Mahmud

C) Divan-u Lügati't Türk – Kaşgarlı Mahmud

D) Divan-u Lügati't Türk – Yusuf Has Hacip      

E) Atabetü'l Hakayık – Edip Ahmed Yükneki

14.     Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ilk (matla) beytidir?

a)        Var ise bir hünerün arz ile isbât eyle

Olamaz mahz-ı mübâhat bu da’vaya delil

b)       Mihrin görür kemâlde her gün zevâlini

Âkil felekde câh ille mağrur olur mu hiç

c)        Hâlimi arz et sabâ dildâre Allah aşkına

Sûziş-i dilden haber ver yâre Allah aşkına

d)       Kâkül-i ham-der-ham-ı dildârı etdin târmâr

Eyledin uşşâkı der-zencîr-i sevdâ ey sabâ

e)        Göz yum cihandan aç gözünü kendü hâlüne

Sen göz yumub açınca bu dünyâ gelür gider

15.  (I)Divan şiirinin güzel olduğuna inananlardan biriyim. (II) Fuzuli, Baki, Neşati ve Nefi çok güzel şiirler yazmışlardır. (III) Onları neden feda edeyim ki? (IV) Onları yok saymak, yetişen nesilleri ortak millî hazineden mahrum etmek demek olmaz mı? (V) Çocuklarımıza yabancı dilleri öğretiyoruz da atalarının dilini neden öğretmeyelim?

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde edat da bağlaç da kullanılmamıştır?

A) I. B) II.       C) III.      D) IV.      E) V.

16.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç kullanılmamıştır?

a)Zenginleşen ve kalkınan bir milletin dili fakirleşemez.

b)         Bilmelisiniz ki dürüstlük her büyük erdemin başlangıcıdır.

c)Anavatanımız Orta Asya, Anadolu veya Rumeli değil, Türkçedir.

d)         İnsanoğlunun hafızası nankördür fakat tarih unutmak nedir, bilmez.

e)Türk ruhu yedi günden beri Sakarya kıyılarında bir alev gibi yanıyor.

17.     I.  Ferhat ile Şirin, sevilene kavuşmanın güçlüklerini çok güzel anlatır.

II. Diğer sanatlardaki gibi edebiyatta da malzeme değil, malzemeyi kullanış önemlidir.

III.Gerçek sanat eseri, biçim ve içeriğin mükemmel uyumuna dayanır.

IV.İnsan ancak yüreğiyle baktığı zaman gerçeği görebilir.

V.  Başkasına öykünürken belki kendinizi unutabilirsiniz fakat hiçbir zaman başkası olamazsınız.

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde edat kullanılmıştır?

A) I ve II.      B) II ve III.          C) II ve IV.      D) III ve IV.       E) IV ve V.

18.     Vaktiyle binlerce yılanın yaşadığı bir mağaraya yanlışlıkla giren bir adam, yılanlar tarafından yakalanıp padişahları Şahmeran’a götürülür. Adam Şahmeran’a kendisini öldürmemesi için yalvarır. Şahmeran adama canını bağışlayacağını ancak kendisini buradan çıkaramayacağını söyler. Adamın bir dediği iki edilmeden bütün ihtiyaçları karşılanır. Adam günlerinin büyük bölümünü Şahmeran’la sohbet ederek geçirir. Yeryüzüne dönmek için Şahmeran’dan izin ister. Şahmeran adama ona güvendiğini ifade ederek yerini kimseye söylememesini tembih eder. Ancak kendisini gördüğü için vücudunun pul pul olacağını bu yüzden vücudunu kimseye göstermemesi gerektiğini de söyler. Yeryüzünde normal hayatına dönen adam, Şahmeran’ı gördüğünü hiç kimseye söylemez.

Yukarıda bir bölümü verilen metin aşağıdaki edebi türlerden hangisine aittir?

a)        Masal   b)Destan  c)Efsane  d)Sagu     e)Mesnevi

Bağlandı yollarım, kaldım çaresiz  Gayri dünya bana aralandı gel  Derildi defterim artsız arasız  Üst üste dizildi sıralandı gel

19-20-21. ve 22. Soruları aşağıdaki şiire göre cevaplayınız.

Yâri görse idim haftada ayda  Sevip ayrılmaktan ne buldum fayda  Azrail göğsümde canım hay hayda  Ciğerimin başı yaralandı gel

Karac'oğlan der ki başa yazıldı  Gözüm yaşı ceyhun oldu süzüldü  Kefenim biçildi, kabrim kazıldı  Mezarımın üstü karalandı gel

19.     Yukarıdaki şiir ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) Hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılmıştır.

b)Birinci dörtlükte “–siz” ek halinde rediftir.

c)Bu şiirin yazarı Karac’oğlan’dır.

d)Şiirin kafiye şeması aaab cccb  dddb şeklindedir.

e)Şiirin teması ayrılıktır.

20.     Yukarıdaki şiirin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

a) Semai      b)Varsağı      c)İlahi       d)Koşma           e)Şarkı

21.     Yukarıdaki şiirin ait olduğu gelenek aşağıdakilerden hangisidir?

a) Divan Şiiri Geleneği

b) Anonim Halk Şiiri Geleneği

c) Tekke Şiiri Geleneği

d) Destan şiiri Geleneği

e) Aşık Tarzı Halk Şiiri Geleneği

22.     Aşağıdaki şairlerden hangisi bu şiirin şairiyle aynı gelenekte şiirler yazmıştır?

a) Baki         b)Aşık Veysel     c)Fuzuli       d)Hacı Bayram Veli          e)Nedim

23.     Aşağıdakilerin hangisinde destan – ulus eşleştirmesi yanlış verilmiştir?

A) İlyada – Yunan      B) Türeyiş – Türk                   C) Kalevela – Fin   

D) Ramayana – Hint   E) Nibelungen – İngiliz

24.                       Ülgen yere bakarak: - Yaratılsın Gök! Demiş.

                Bu buyruk üzerine, üstünü Gök bezemiş!

                Tanrı Ülgen durmamış, ayrıca vermiş salık,

                Bu dünyanın yanına, yaratılmış üç balık.

                Bu büyük balıkların, üstüne dünya konmuş,

Kâinatın yaratılışını, iyilik ve kötülüğün kaynaklarını, evrendeki düzeni konu edinen, yukarıda bir bölümü verilen  Altay Türklerine ait destan aşağıdakilerden hangisidir?  

A) Alp Er Tunga    B) Yaratılış    C) Türeyiş    D) Ergenekon   E) Manas

25.   

I.      Çekirdekteki manzum parçalar nesilden nesile aktarılarak ana olay yan olaylarla genişler. Başka kahraman ve olaylar eklenir.

II.    Bütün toplumu derinden etkileyen savaş, göç, afet gibi olaylar halk tarafından yıllarca ortak hafızada tutulur.

III.  Ozanlar ve şamanlar tarafından destanın çekirdeğini oluşturan manzum parçalar üretilir.

IV.  Sözlü gelenekte yaşayan destanı, güçlü bir şair, bir bütün halinde derleyip manzum olarak yazıya geçirir

Yukarıda karışık bir şekilde verilen doğal destanların oluşum safhaları aşağıdaki şıkların hangisinde doğru bir biçimde sıralanmıştır?

a)        I-II-III-IV                               b) II-III-I-IV           c) IV-II-III-I           d) II-I-III-IV           e)III-II-IV-I

26.  Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana

Mey süzülmüş şişeden rûhsâr-ı âl olmuş sana

Yukarıda bir beyti verilen Divan edebiyatı şairlerinden hangisi Lale Devri’inde yaşamış ve dönemin anlayışına uygun şiirler yazmıştır?(18. Yüzyıl)

a) Şeyh Galip      b) Fuzuli      c) Nedim        d) Süleyman Çelebi         e) Baki

27.   

Süzme çeşmin gelmesin müjgân müjgân üstüne

Urma zahm-ı sîneme peykân peykân üstüne

Dilde gam var şimdilik lûtfeyle gelme ey sürûr

Olamaz bir hânede mihmân mihmân üstüne

Yukarıdaki beyitlerde geçen aşağıdaki sözcüklerin hangisinin anlamı yanlış verilmiştir?

a) çeşm             : Göz

b) peykan         : Okun ucu

c)dil                  : Tat alma organı

d)mihman         : Misafir

e) sürur             : Sevinç

28.             

I.         Kuvay-ı Milliye Destanı (Nazım Hikmet)

II.       Üç Şehitler Destanı (Fazıl Hüsnü Dağlarca)

III.     Çanakkale Destanı  (Mehmet Akif Ersoy)

Aşağıdaki şıklardan hangisi yukarıda verilen destanlar için yanlış bir ifadedir?

a)     İslamiyetin kabulünden sonraki dönemde oluşturulmuşlardır.

b)     Türk milletinin kurtuluş mücadelesini anlatırlar.

c)     Yapay (yapma) destan olarak bilinirler.

d)     Bilgisi ve şiir konusunda ustalığı ile destanları kaleme alan (oluşturan) bir şair vardır.

e)     Bu destanlar doğal destanların tüm aşamalarını geçirmiştir.

29.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla bağlaç kullanılmıştır?

A) Gerçek şiir ancak duygu ve düşüncenin senteziyle ortaya çıkar.

B) Küçüklere oğul de şefkatle davran, büyüklere ata de hürmet et.

C) Izdırap ve sefalet kadar insanları birbirine yaklaştıran şey yoktur.

D) Birçok insan gibi ben de işittiklerim ve gördüklerimle yetiniyorum.

E) İnsan, gelişen bir varlık olduğundan düşünceleri de zamanla değişir.

30.     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de” bağlacının yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Köyde bir ay sürecek bir dayanışma başladı.

B) Çocuklara da renkli şekerlemeler aldım.

C) Onlar da kocaman ekmeklerle balık yediler.

D) Balıkçılık yapamayanlar da kasabaya gidiyor.

E) Sizde düşmanın ayakları altında çiğnendiniz

31.     Mehmetçik, Çanakkale’de, asrın maskeli yüzünü en güzel şekilde yırtmıştır.

Bu cümledeki yüklemin çatı özelliği aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Etken - Geçişli

B) Etken - Geçişsiz

C) Edilgen - Geçişli

D) Dönüşlü - Geçişli

E) Edilgen – Geçişsiz

32.     Aşağıdakilerden hangisi “kaside” nazım şekli ile ilgili yanlış bir bilgidir?

a) Din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır

b)Nesib, girizgah, methiye, fahriye, tegazzül ve dua bölümlerinden oluşur

c) Kasidelerde beyit sayısı 5 ila 15  arasındadır. r

d)Fuzuli’nin “su”redifli kasidesi Hz. Muhammed (SAV)için yazılmıştır.

e) Kasidenin kafiye şeması “aa ba ca da…” şeklindedir.

33.     Fuzuli’nin “Su Kasidesi”nden -daha önce her öğrenci için ayrı ayrı belirlenmiş- bir beyti tam olarak aşağıya yazınız. (küçük kutucuğa beyit numarasını da yazınız ve “a”  şıkkını işaretleyiniz.) 4p

a)